Suy gan là một bệnh lý phổ biến và vô cùng nguy hiểm, xảy ra khi gan không hoạt động tốt các chức năng của nó như: : sản xuất mật và loại bỏ các chất độc hại khỏi cơ thể. Vậy làm thế nào để nhận biết triệu chứng suy gan sớm nhất để điều trị? Cùng tìm hiểu bài viết dưới đây bởi không phải ai cũng nắm rõ các triệu chứng suy gan.
Suy gan là gì?
Gan là một cơ quan rất cần thiết cho việc tiêu hoá thức ăn và loại bỏ các chất độc hại ra khỏi cơ thể. Những chức năng cụ thể của gan bao gồm:
- Tạo ra các protein trong máu hỗ trợ quá trình đông máu, vận chuyển oxy và hỗ trợ hệ thống miễn dịch của bạn.
- Sản xuất mật, một chất cần thiết để giúp tiêu hóa thức ăn.
- Giúp cơ thể bạn lưu trữ đường (glucose) ở dạng glycogen.
- Loại bỏ khỏi cơ thể bạn các chất có hại trong máu, bao gồm cả ma túy và rượu.
- Phân hủy chất béo bão hòa và sản xuất cholesterol.
Suy gan xảy ra khi gan của bạn không hoạt động đủ tốt để thực hiện các nhiệm vụ này. Suy gan có thể là một trường hợp khẩn cấp đe dọa tính mạng cần được chăm sóc y tế ngay lập tức.
Suy gan gồm những loại nào?
1. Suy gan cấp tính
Là tình trạng gan bị tổn thương một cách nhanh chóng và thường không kéo dài, chỉ trong vài ngày hoặc vài tuần.
Nguyên nhân gây suy gan cấp tính:
- Nhiễm virus viêm gan (A, B, C, D, E, đặc biệt là B và C)
- Dùng thuốc quá liều (ví dụ paracetamol)
- Ngộ độc thực phẩm, nhiễm chất độc hại…
2. Suy gan mạn tính
Là tình trạng gan bị tổn thương trong thời gian dài, diễn ra chậm, có thể vài tháng hoặc vài năm mới có biểu hiện rõ ràng.
Nguyên nhân gây suy gan cấp tính:
- Do xơ gan
- Uống rượu bia trong thời gian dài
- Rối loạn Hemochromatosis, suy dinh dưỡng
- Hệ quả của bệnh viêm gan B, C
Cách nhận biết các triệu chứng suy gan
1. Cách nhận biết triệu chứng suy gan cấp tính
Suy gan cấp tính xảy ra khi gan của bạn suy đột ngột, người bị suy gan cấp tính bao gồm triệu chứng sau:
- Chảy máu: dưới da, niêm mạc
- Thay đổi trạng thái tinh thần
- Hơi thở có mùi mốc hoặc ngọt
- Ăn mất ngon
- Cảm giác mệt mỏi, uể oải
- Vàng da, vàng tròng trắng mắt
- Nước tiểu sẫm màu
Triệu chứng suy gan cấp thường chia làm 3 giai đoạn:
- Giai đoạn tiền triệu: chưa thấy vàng da.
- Giai đoạn trung gian: xuất hiện vàng da.
- Giai đoạn cuối biểu hiện của bệnh lý não gan
2. Triệu chứng suy gan mạn tính
2.1. Triệu chứng suy gan ở giai đoạn xơ gan còn bù
Còn bù nghĩa là một số tế bào khoẻ mạnh vẫn còn khả năng làm thay, làm bù cho các tế bào suy yếu khác. Ở giai đoạn này, các triệu chứng suy gan bao gồm như:
- Mệt mỏi, chán ăn
- Cơ bắp tiêu giảm, sụt cân
- Gan bị sưng, cảm thấy khó chịu vùng bụng phải dưới ngực
- Thường xuyên đầy hơi
- Đau nặng hơn, lan ra khó xác định, bụng hơi chướng
- Mạch máu như mạng nhện xuất hiện dưới da
- Dễ bị bầm tím không rõ nguyên nhân
- Ngứa ngáy
- Da bàn tay xuất hiện đốt xuất huyết
2.2. Triệu chứng suy gan ở giai đoạn xơ gan mất bù
Mất bù là chức năng gan không thể bù đắp do gan đã bị tổn thương quá nhiều, triệu chứng suy gan đặc trưng bao gồm:
Vàng da và mắt: Bilirubin (hợp chất màu vàng) không được gan đào thải ra khỏi cơ thể, tích tụ gây vàng da và mắt.
Cổ trướng: Chất lỏng rỉ ra và đọng lại trong khoang bụng do tăng áp lực tĩnh mạch cửa gan. Chất lỏng ngày càng nhiều làm cho bệnh nhân bị căng tức bụng, đau và khó chịu. Cổ trướng có thể dẫn đến biến chứng viêm phúc mạc, một loại nhiễm trùng nguy hiểm.
Rò rỉ mạch máu thực quản: Áp lực bên trong mạch máu tại dạ dày và thực quản bị tăng đến một mức nào đó sẽ làm rò rỉ hoặc nặng hơn, rách mạch máu.
Bệnh não gan: Gan không thể lọc và đào thải ra khỏi cơ thể các chất thừa, chất thải (ví dụ ammonia) làm cho não bị đầu độc. Triệu chứng bao gồm lú lẫn, tâm trạng dễ thay đổi, rối loạn vận động như run rẩy, nặng hơn gây hôn mê, thậm chí tử vong.
Hội chứng gan thận: Bằng nhiều cơ chế liên hệ, suy gan thường dẫn đến biến chứng suy thận.
Cách phòng tránh bệnh gan
Để ngăn ngừa bệnh gan, bạn nên làm theo những cách sau:
- Uống rượu điều độ. Đối với người trưởng thành khỏe mạnh, có nghĩa là tối đa mỗi ngày 1 ly đối với phụ nữ và tối đa mỗi ngày 2 ly đối với nam giới. Uống nhiều rượu hoặc có nguy cơ cao được định nghĩa là hơn tám ly một tuần đối với phụ nữ và hơn 15 ly một tuần đối với nam giới.
- Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục.
- Đi tiêm phòng. Nếu bạn có nhiều nguy cơ mắc bệnh viêm gan hoặc nếu bạn đã bị nhiễm bất kỳ dạng vi-rút viêm gan nào, hãy nói chuyện với bác sĩ về việc tiêm vắc-xin viêm gan A và viêm gan B.
- Sử dụng thuốc một cách khôn ngoan. Chỉ dùng thuốc theo toa và không theo toa khi cần thiết và chỉ với liều lượng khuyến cáo. Đừng trộn lẫn thuốc và rượu. Nói chuyện với bác sĩ của bạn trước khi trộn các chất bổ sung thảo dược hoặc thuốc theo toa hoặc không theo toa.
- Tránh tiếp xúc với máu và chất dịch cơ thể của người khác. Vi-rút viêm gan có thể lây lan do kim tiêm vô tình hoặc do làm sạch máu hoặc dịch cơ thể không đúng cách.
- Giữ thực phẩm của bạn an toàn. Rửa tay kỹ trước khi ăn hoặc chuẩn bị thức ăn. Nếu đi du lịch ở một nước đang phát triển, hãy sử dụng nước đóng chai để uống, rửa tay và đánh răng.
- Cẩn thận với bình xịt khí dung. Đảm bảo sử dụng các sản phẩm này ở nơi thông thoáng và đeo khẩu trang khi phun thuốc trừ sâu, thuốc diệt nấm, sơn và các hóa chất độc hại khác. Luôn làm theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
- Bảo vệ làn da của bạn. Khi sử dụng thuốc diệt côn trùng và các hóa chất độc hại khác phải đeo găng tay, mặc áo dài tay, đội mũ và đeo khẩu trang để hóa chất không ngấm qua da.
- Duy trì cân nặng khỏe mạnh. Béo phì có thể gây ra bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.
