Đau bụng trên bên phải là tình trạng không còn xa lạ đối với mỗi người. Tuy nhiên, khi cơn đau trở nên dữ dội và kéo dài bạn cần cẩn thận bởi đó là dấu hiệu của những bệnh lý nguy hiểm, có thể đe dọa đến tính mạng. Cùng tìm hiểu rõ hơn những nguyên nhân chủ yếu gây nên trong bài viết này.
Bụng trên bên phải gồm những cơ quan nào?
Để hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây bệnh, ta cần biết rõ những cơ quan thuộc phần bụng trên bên phải, chúng bao gồm:
- Gan: Gan là cơ quan bụng lớn nhất chịu trách nhiệm cho nhiều quá trình trao đổi chất của cơ thể. Gan xử lý thức ăn thành năng lượng, loại bỏ độc tố khỏi cơ thể và lưu trữ chất dinh dưỡng.
- Túi mật: Đây là một cơ quan nhỏ dưới gan lưu trữ chất lỏng gọi là mật, giúp phân hủy chất béo.
- Tuyến tụy: Tuyến tụy tạo ra các enzym để tiêu hóa và kích thích tố, chẳng hạn như insulin, để duy trì lượng đường trong máu.

- Tá tràng: Đây là phần đầu tiên của ruột non nối với dạ dày.
- Ống mật chung: Ống mật chung là một cấu trúc hình ống kết nối với các cơ quan phía trên và cho phép mật chảy đúng cách qua hệ thống tiêu hóa. Nó mang mật từ gan và túi mật qua tuyến tụy vào tá tràng.
Các cơ quan và mô khác có thể liên quan, bao gồm:
- Cơ bụng: khi cơ bụng ở vùng trên bên phải của bụng bị tổn thương sẽ gây đau
- Phúc mạc: Phúc mạc của bạn là mô lót khoang bụng trên của bạn và bao quanh các cơ quan. Không gian bên trong là khoang phúc mạc của bạn. Các tình trạng ảnh hưởng đến phúc mạc và khoang phúc mạc của bạn có thể gây đau bụng trên.
- Ruột: Phần trên cùng của cả hai ruột đi qua phần dưới cùng của vùng bụng trên. Các vấn đề ảnh hưởng đến các phân đoạn này có thể gây đau bụng trên.
- Thận và niệu quản. Thận của bạn nằm phía sau các cơ quan trong bụng, gần lưng hơn. Niệu quản của bạn gắn thận với đường tiết niệu của bạn. Cơn đau ở các cơ quan này có thể giống như ở lưng hoặc quấn quanh phía trước hoặc cả hai.
- Tim hoặc phổi. Đôi khi cơn đau ở ngực có thể liên quan đến vùng bụng trên của bạn. Điều đó có nghĩa là các đường dẫn truyền thần kinh báo cho não bạn biết nơi đau có thể cho bạn biết nó đang ở đó. Cơn đau này có thể liên quan đến tim hoặc phổi của bạn.
Nguyên nhân gây đau bụng trên bên phải là gì?
1. Sỏi mật
Sỏi mật là một trong những nguyên nhân phổ biến gây đau bụng trên bên phải, đặc biệt là đối với những người trên 40 tuổi. Sỏi mật là do:
- Cholesterol cao, có thể kết thành tinh thể trong túi mật
- Xơ gan, sẹo ở gan
- Túi mật không làm rỗng hoàn toàn

Triệu chứng của bệnh bao gồm:
- Đau nhói đột ngột ở giữa hoặc bụng trên bên phải, ở vai phải và ở lưng trên
- Buồn nôn và nôn
- Vàng da, vàng mắt
- Sốt
- Ớn lạnh
2. Viêm túi mật ( nhiễm trùng túi mật)
Túi mật là một cơ quan nhỏ lưu trữ mật, giúp tiêu hóa chất béo. Nếu có thứ gì đó chặn dòng chảy của mật ra khỏi túi mật, tổn thương ống dẫn mật hoặc khối u trong túi mật thì mật sẽ bị ứ đọng và vi khuẩn sinh sôi trong đó, tạo ra túi mật bị nhiễm trùng.
Triệu chứng của viêm túi mật cũng tương tự như sỏi mật.
Bài viết liên quan: 12 nguyên nhân đau bụng dưới bên phải ở nữ bạn không thể bỏ qua
3. Viêm tụy cấp
Tụy là nơi tạo ra và giải phóng insulin, glucagon để giữ cho lượng đường trong máu ổn định. Nó cũng tạo ra các enzym tiêu hóa thức ăn của bạn trong ruột non. Khi các enzym này vô tình được kích hoạt trong tuyến tụy, chúng sẽ tự tiêu hóa tuyến tụy, gây đau và viêm.
Ngoài triệu chứng đau bụng trên bên phải, bệnh còn bao gồm: buồn nôn hoặc nôn, ốm nặng, sốt.
4. Vấn đề liên quan đến gan
Gan chiếm một phần lớn phần bụng trên bên phải, vậy nên đau phần bụng trên bên phải không thể không kể đến các bệnh về gan, chúng bao gồm:
- Viêm gan: là bệnh nhiễm trùng do virus, bệnh có thể dẫn đến vàng da, vàng mắt, đau bụng, đau khớp, buồn nôn và ói mửa…Một số bệnh viêm gan phổ biến như: viêm gan A, viêm gan B, viêm gan C
- Áp xe: vùng bị viêm nhiễm, bên trong chứa đầy mủ cấu tạo từ vi khuẩn, xác bạch cầu và các mảnh vụn. Bệnh gây ra các triệu chứng: sốt cao, rét run, đau hạ sườn phải, nhức mỏi

- Suy giảm chức năng gan: suy gan xảy ra khi uống bia rượu quá nhiều, chế độ ăn kém khoa học, bệnh gây vàng da và đau gan
- Ung thư gan: nghiêm trọng hơn của đau bụng trên bên phải là ung thư gan, bệnh có thể bắt đầu từ gan hoặc do lây từ các bệnh ung thư ở các khu vực khác trong cơ thể.
5. Vấn đề liên quan đến ruột
Một số bệnh lý về ruột bao gồm:
- Loét dạ dày: bệnh do vi khuẩn H. pylori và do sử dụng thuốc giảm đau kéo dài. Mức độ đau thường tăng dần theo thời gian, bệnh nghiêm trọng thì có thể gây nôn ra máu và cần được cấp cứu kịp thời.
- Viêm dạ dày ruột: bệnh thường gây đau ở khắp vùng bụng đặc biệt là giữa bụng, và cũng có thể xảy ra ở vùng bụng trên bên phải. Các triệu chứng đi kèm: nôn mửa, sốt nhẹ, tiêu chảy
- Hội chứng ruột kích thích: gây đau liên tục và thường kèm theo đầy hơi, tiêu chảy, táo bón..
- Bệnh Crohn và viêm loét đại tràng: loại bệnh này gây đau ở bất kì vị trí nào vùng bụng, kèm theo phân lỏng, đôi khi có máu
- Khó tiêu: các triệu chứng phổ biến nhất là đau, khó chịu và đầy hơi ở vùng bụng trên ngay sau khi ăn.
Bài viết tham khảo: 8 nguyên nhân và cách khắc phục đau bụng bên phải nhất định bạn nên biết
6. Đau bụng trên bên phải do nguyên nhân khác
Những nguyên nhân khác gây đau bụng trên bên phải bao gồm:
- Nhồi máu cơ tim: biểu hiện thường thấy là đau ngực, lan ra phía trên cổ, hàm, bả vai và cánh tay trái hoặc tức ngực. Đôi khi, chúng cũng gây đau bụng trên bên phải kèm theo đổ mồ hôi hoặc khó thở.
- Viêm phổi: nếu nhiễm trùng ở phần dưới của phổi phải, bạn có thể cảm thấy đau vùng bụng trên phía bên phải. Các loại nhiễm trùng ngực khác như viêm màng phổi đôi khi cũng khiến bạn đau tức ngực đến mức có cảm giác như đau bụng.

- Nhiễm toan ceton do tiểu đường: đây là một biến chứng nghiêm trọng của bệnh tiểu đường, có triệu chứng đau bụng.
- Vấn đề với dây thần kinh cột sống: khi dây thần kinh cột sống bị kích thích hoặc bị chèn ép, có thể gây đau ở bất kỳ khu vực nào mà dây thần kinh đó chi phối, trong đó có đau ở vùng bụng bên phải phía trên.
- Sỏi thận và nhiễm trùng thận: cơn đau thường xuất hiện tại vị trí mạn sườn và sau lưng, nhưng đôi khi sẽ lan đến bụng hoặc xuống háng. Đau do nhiễm trùng thận thường đi kèm các triệu chứng khác như sốt, đau khi đi tiểu hoặc đi tiểu thường xuyên hơn.
Hi vọng những thông tin chúng tôi cung cấp về tình trạng đau bụng trên bên phải sẽ giúp bạn xác định được nguyên nhân của các cơn đau. Nếu bạn thắc mắc hãy bình luận ở dưới bài viết này, chúng tôi luôn sẵn lòng giải đáp những thắc mắc của bạn.